ميقان در قاب
تالاب میقان یا دریاچه توزلی گل ( به زبان محلی به معنی دریاچه مه گرفته) منطقه ای است به وسعت 120کیلومتر مربع در شمال شرقی شهر اراک، میقان بی تردید یکی از شگفت انگیزترین جلوه های طبیعی جهان است. اکوسیستمی کاملا پویا که در نیمی از سال زندگی بیابانی و کویری را تجربه می کند و در نیم دیگر از سال، با جریان اولین سیلاب های پائیزی، به شکل یک تالاب و مامنی برای پرندگان مهاجر رسیده از عرض های شمالی کره زمین در می آید.
گفته می شود که در گذشته شکارچیان و مردم بومی به دلیل اعتقادات محلی یارای خیره شدن به جزیره میانی دریاچه آنرا نداشته اند و آن را قلعه ضحاک خطاب می کردند. شاید از همین روست که علی رغم فاصله بسیار ناچیزش تا شهر اراک (10 کیلومتری شمال شرق ) تا همین روزگار ما نیز زیبا یی ها و شگفتی هایش برای بیشتر مردم این شهرو دیار پوشیده مانده است.
نتایج یک بررسی نشان می دهد که در آغاز فصل سرما بیش از 40000 قطعه پرنده در این منطقه دیده می شود که مهمترین آنها درنای خاکستری است. بر اساس سرشماری international wetlands)) در شمال غرب آسیا و غرب مدیترانه تا سال 1999 تعداد درناهای شمارش شده 50825 قطعه بوده که هر ساله بیش از 10000 قطعه از این گونه ارزشمند (حدود 20 درصد) در منطقه میقان زمستان گذرانی می کنند. اگرچه با توجه به تغییرات سریع واز بین رفتن تالاب های کشور در این سالهای اخیر تخمین زده می شود سهم میقان از این رقم بسیار افزایش یافته است. خشک شدن تالاب بختگان و تالاب گاوخونی و تالاب سیوند، صنعتی شدن تالاب شادگان، و نظامی شدن تالاب هورالهویزه در عراق از آن جمله است
اما افسوس ، میقان و چهره رازآلود و پرندگان زیبایش را نیز چه دیر یافتیم، دست اندازیهای وحشتناک بشر در این منطقه نیز آنچنان است که شاید دیگر هیچگاه فرزندان ما شانس نظاره کردن درناهای مهاجر و طلوع و غروب خورشید را در دریاچه میقان نداشته باشند.
مکان آشیانه سازی پرندگان به خاطر احداث جاده و برداشت سیری ناپذیر مواد معدنی در تهدید است. تغییرات سریع سیستم آبی دریاچه و احداث بند ها و سد های خاکی در بالا دست و همچنین ورود وحشتناک فاضلاب های صنعتی و شهری به این محیط و ده ها مساله دیگر، امروز آنچنان صحنه های رقت انگیزی را در محیط بوجود آورده که ما خود را در برابر روند قهقرایی آن ناتوان می بینیم . ازهمین رو نمایشگاه عکس موسسه زیست محیطی سبزاندیشان شاید تلنگری باشد به همه ما که در مورد درک و شیوه زندگی امروز خود اندکی تامل نمایم. و انگیزه ای گردد که تا قبل از آنکه خیلی دیر بشود یکبار به قصد مشاهده میقان به آن سفر کنیم.
منابع:
1) اطلاعات موجود در موسسه سبزاندیشان
2) برداشت های سری زمانی و میدانی
3) فصلنامه محیط زیست شماره 45 سال 1386
با تشکر از دوست خوبم جعفر مجیدی متن عينا" از دعوتنامه نمایشگاه عکس میقان درقاب... اقتباس شده بود.
من هم چند تا عكس در اين نمايشگاه عكس گروهي دارم برخي از عكسهاي من را مي توانيد در اين پست ببينيد .